Ο τοκετός παρουσιάζεται απρόσμενα, φυσιολογικά μεταξύ 38ης και 40ης εβδομάδας, έχει ποικίλη ένταση, διάρκεια και εξέλιξη. Σε κάθε τοκετό, η γυναίκα έχει άγχος για την έναρξη και την εξέλιξή του.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΘΑΝΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΚΕΤΟΥ;
Ο προγραμματισμός, αν και μπορεί να είναι επιθυμητός, μπορεί να συμβεί μόνο αν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις (μήκος και σύσταση τραχήλου μήτρας), ώστε να διασφαλίζεται η ασφαλής ολοκλήρωσή του.
Με τις προπαρασκευαστικές συστολές που αισθάνεται η εγκυμονούσα σε όλη την διάρκεια του ενάτου μήνα, προετοιμάζεται για την έναρξη του τοκετού. Αυτό το διάστημα, το αίσθημα πίεσης σε όλη την κοιλιά, η δυσφορία και η συχνοουρία μπορεί να αποτελούν την καθημερινότητα της εγκύου.
ΠΩΣ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ Ο ΤΟΚΕΤΟΣ;
Συνήθως στις πρωτοτόκες, ο τοκετός έχει μεγάλη διάρκεια και υπάρχει λανθάνουσα φάση προ τοκετού. Εμφανίζονται άρρυθμες, μικρής διάρκειας συστολές - ωδίνες, σαν ελαφρύς πόνος περιόδου, στην περιοχή του τριχωτού, αντανακλούν πίσω στη μέση και διαρκούν έως 20 δευτερόλεπτα. Οι άρρυθμες και ελαφριές σε ένταση συστολές μπορούν να διαρκέσουν από 2 έως και 10 ώρες. Στο διάστημα αυτό, το μήκος του τραχήλου εξαλείφεται, δηλαδή λεπταίνει και μαλακώνει. Ακολούθως, οι συστολές παίρνουν ρυθμό με συχνότητα εμφάνισης ανά 5 λεπτά και διάρκεια 30-40 δευτερόλεπτα. Η έντασή τους είναι αρκετή ενώ υπάρχει ανάγκη για γρήγορη και κοφτή αναπνοή. Η επίτοκος, στην διάρκεια των συστολών μπορεί να βρίσκεται σε όποια στάση επιθυμεί.
Κατά την έναρξη και διάρκεια της πρώτης φάσης τοκετού, η επίτοκος βρίσκεται σε συχνή επικοινωνία με την μαία και τον ιατρό της ώστε να καθοδηγείται και να αποφεύγεται η πρόωρη επίσκεψη στο Μαιευτήριο. Η παραμονή της στο οικείο περιβάλλον για όσο μεγαλύτερο διάστημα μπορεί, συντελεί στην καλύτερη διαχείριση της προόδου της διαδικασίας του τοκετού.
Εφόσον οι συστολές γίνουν ρυθμικές ανά 4-5 λεπτά και διάρκειας 40 δευτερολέπτων, στη δεύτερη φάση του τοκετού, η επίτοκος πρέπει να μεταφερθεί στο Μαιευτήριο. Εκεί θα της χορηγηθεί αναλγησία με μορφή ενδομυϊκής ένεσης ή με επισκληρίδιο χορήγηση μετά τα 3 εκατοστά διαστολής του τραχήλου της μήτρας.
Στο στάδιο της τελείας διαστολής του τραχήλου (10 εκατοστών), η επίτοκος ξεκινά την εξώθηση του εμβρύου. Το στάδιο αυτό διαρκεί από ένα τέταρτο έως και μία ώρα. Ο χρόνος διάρκειας της εξώθησης εξαρτάται από το ύψος που βρίσκεται η κεφαλή του εμβρύου, από την ελαστικότητα του κόλπου και κυρίως από την επιμονή της επιτόκου για συνεχή και επίμονη εξώθηση.
Το δεύτερο στάδιο του τοκετού ολοκληρώνεται με την έξοδο του εμβρύου και την άμεση επαφή με το σώμα της μητέρας. Το νεογέννητο αναζητά τη ζεστασιά του σώματος της μητέρας. Τότε γίνεται και η πρώτη θηλαστική κίνηση του νεογνού και ξεκινά ο θηλασμός.
Μετά το πέρας του τοκετού καλό είναι η μητέρα και το νεογνό να μην αποχωρίζονται, εφόσον η υγεία και των δύο το επιτρέπει. Κατά την παραμονή της μητέρας στο Μαιευτήριο, ενημερώνεται για τον ορθό τρόπο θηλασμού, την περιποίηση του νεογνού και παρακολουθεί επιμορφωτικά σεμινάρια θηλασμού.
Τα Μαιευτήρια ΜΗΤΕΡΑ και ΡΕΑ, συγκαταλέγονται στη λίστα με τις Κλινικές Baby Friendly. Προωθούν δηλαδή την μόνιμη παραμονή των νεογνών με τις μητέρες και τον αποκλειστικό θηλασμό. Απαγορεύεται το ξένο γάλα, εκτός και αν επιβάλλεται
Κωνσταντίνος Στ. Ζιώρης
Μαιευτήρ - Χειρουργός Γυναικολόγος
